Wat is een eetstoornis?

Een eetstoornis is een stoornis waarbij een verstoord eetpatroon een grote rol speelt. Sommige mensen eten te weinig, anderen te veel en weer anderen wisselen dit af. Veel mensen met een eetstoornis hebben een verstoord lichaamsbeeld en een grote angst om aan te komen. Hoe een eetstoornis er precies uitziet is voor iedereen anders.

De bekendste eetstoornissen zijn Anorexia Nervosa (AN) en Boulimia Nervosa (BN). Heel erg kort door de bocht en ‘simpel’ uitgelegd eten mensen met Anorexia erg weinig en hebben ondergewicht. Mensen met Boulimia hebben last van eetbuien die ze compenseren door bijvoorbeeld braken, laxeren of overmatig sporten. Er zijn heel veel combinaties van deze twee eetstoornissen mogelijk.

Anorexia is misschien de meest bekende eetstoornis, maar dit is zeker niet de meest voorkomende eetstoornis. Een relatief klein deel van de mensen met een eetstoornis wordt gediagnostiseerd met Anorexia. De meest voorkomende eetstoornis is een eetstoornis die ik nog niet eerder heb genoemd: Eetstoornis Niet Anders Omschreven. Bij deze eetstoornis voldoe je niet aan alle officieel kenmerken (te vinden in de DSM, het handboek dat wordt gebruikt bij het diagnostiseren van psychische stoornissen)  van Anorexia of Boulimia, maar heb je wél een eetstoornis. Het kan betekenen dat je bijvoorbeeld aan alle kenmerken van Anorexia voldoet, maar je gewicht nog binnen de normale grenzen valt, of je nog wel menstrueert. Het kan ook zo zijn dat je aan alle kenmerken van Boulimia voldoet maar minder dan twee keer per week een eetbui heeft.

De laatste eetstoornis die ik nu ga bespreken Binge Eating Disorder (BED). Bij deze eetstoornis heeft iemand last van herhaaldelijke eetbuien waarbij hij of zij geen compensatiegedrag vertoont zoals je dat bij boulimia ziet.

Maar eigenlijk gaat een eetstoornis helemaal niet over eten. Dat klinkt waarschijnlijk heel erg raar na alles wat hierboven te lezen was. Een eetstoornis is een stoornis die zich uit via het eetpatroon, maar vaak over hele andere dingen gaat. Het is als het ware een manier om om te gaan met andere problemen. Een eetstoornis is een heel complexe stoornis die heel erg veel oorzaken en redenen kan hebben. Er kan een hele duidelijke reden zijn, een combinatie van redenen of misschien zelfs wel een reden die je helemaal niet kunt ontdekken. Zoals ik eerder al schreef is een eetstoornis voor iedereen anders. Ik kan alleen schrijven hoe het voor mij is, wat ik ervaar en wat ik van anderen met een eetstoornis heb gehoord.

Een eetstoornis gaat vaak om het willen hebben van controle. Wanneer er geen controle over bijvoorbeeld gevoelens van angst, pijn en verdriet is, kan het zijn dat iemand de controle in het eten gaat zoeken. Wanneer er iemand in de omgeving overlijdt of bijvoorbeeld onvoorspelbare dingen doet, kan iemand controle zoeken in het eten. Dit met de gedachte dat hij/zij zijn gewicht wél zelf onder controle kan hebben, wanneer al de rest niet te controle valt.
Dit is natuurlijk een schijncontrole, want wanneer het stemmetje van de eetstoornis eenmaal de overhand heeft heb je helemaal geen controle meer. Je moet alles doen wat het stemmetje tegen je zegt: veel bewegen, braken, eten, niet eten… Vaak is het stemmetje zó sterk dat het iemand helemaal niet lukt om er tegenin te gaan. Het lijkt alsof iemand met Anorexia enorme zelfcontrole heeft, want op een verjaardag laat hij/zij zomaar de taart staan (voorbeeld natuurlijk)! Helaas is dit echt schijncontrole. Wanneer je jezelf volledig onder controle hebt is het namelijk niet zo dat je jezelf langzaam de dood in werkt om controle te hebben over bijvoorbeeld gevoelens.

Wat ook zo is, is dat wanneer je ondergewicht hebt of zeer weinig eet, je emoties worden afgevlakt. Je lichaam is alleen nog maar bezig met in leven blijven en heeft geen extra energie meer voor die emoties. Je voelt dus heel weinig meer. Dit kan het heel eng maken om weer normaal te gaan eten en niet te compenseren, want dan komen de emoties terug. De emoties als angst en verdriet waar je eerder niet mee om kon gaan komen keihard terug, dat is erg eng.

Voor heel veel mensen is het ook zo dat de eetstoornis een soort gevoel van “trots” geeft. Mensen hebben het gevoel dat ze niks voorstellen, niks kunnen en falen. De eetstoornis wordt iets dat ze wél kunnen. Het niet eten wordt iets wat iemand ‘goed kan’, hoe ziek dat ook is. Wanneer het getal op de weegschaal zakt geeft dat een gevoel van trots, weer wat eraf, dit is wat ik wel kan.

Een eetstoornis kan een manier van communiceren zijn. Je hebt iets nodig: liefde, steun, aandacht, hulp, bescherming… maar je weet niet hoe je dit kunt krijgen. Wanneer het slecht met je gaat en je niet weet hoe je dit aan moet geven kan het zijn dat je een eetstoornis ontwikkelt. Wanneer je graatmager bent is het héél duidelijk dat er iets mis is, dat het slecht met je gaat. Je hoeft niet meer te communiceren, dat doet je lichaam en je eetstoornis voor je.

Een eetstoornis kan gaan om het niet weten wie je bent, om het hebben van een identiteit. Een eetstoornis geeft je een doel, een identiteit. Wie ben je nog zonder de eetstoornis? Zonder de eetstoornis is er niets. Dat is waar veel mensen met een eetstoornis bang voor zijn.

Wat ook vrij regelmatig voorkomt is dat een eetstoornis wordt gebruikt als een vorm van zelfbeschadiging of zelfcontrole na misbruik of mishandeling. Wanneer iemand anders je pijn doet, je aanraakt terwijl je dit niet wilt, dan voelt dat als verlies van controle over je lichaam. Door middel van de eetstoornis pak je dan een stukje controle terug.

Ik vind het heel erg lastig om uit te leggen wat een eetstoornis precies inhoudt, omdat het zo enorm veel kan inhouden. Daarom wil ik jullie ook vragen om naar onderstaan filmpje te kijken en eventueel het Engelse artikel dat ik onder het filmpje gelinkt heb te lezen, om zo een nog wat duidelijker beeld te krijgen van wat een eetstoornis allemaal kan inhouden.

Het Engelse artikel: klik

Nogmaals; het kan goed zijn dat jij een eetstoornis hebt en dit leest en denkt ‘pfff dat is echt helemaal niet waar het bij mij over gaat’. Dat kan, het is voor iedereen anders.
Mocht je nog vragen of opmerkingen hebben over eetstoornissen, stel ze gerust, ik beantwoord ze graag!

Liefs